Przyczyny arteriosklerozy
Bezpośrednim powodem zwężenia światła tętnic jest blaszka miażdżycowa, która wrasta w ściany naczyń krwionośnych. Blaszka jest zbudowana głównie z cholesterolu.(2)
Niektóre osoby znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka arteriosklerozy. Problem dotyka częściej ludzi po 50. roku życia, oraz tych, którzy są obarczeni rodzinną skłonnością do chorób serca. Oprócz tego w grę wchodzą czynniki związane ze stylem życia. Niezdrowa dieta i objadanie się, siedzący tryb życia, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu – to nawyki, które sprzyjają nadwadze, otyłości, nadciśnieniu, podwyższonemu poziomowi cholesterolu i trójglicerydów, cukrzycy.
Niemałą rolę odgrywa też przewlekły, intensywny stres, który sprzyja różnym chorobom, również tym związanym z układem sercowo-naczyniowym.(3) Na arteriosklerozę pracujemy więc w dużym stopniu sami, jednak pozytywna wiadomość jest taka, że odpowiednio wczesne wprowadzenie zmian w nawykach i stylu życia pomaga spowolnić proces chorobowy i zmniejszyć prawdopodobieństwo ciężkich powikłań zdrowotnych.
Objawy zwężenia światła tętnic
Arterioskleroza rozwija się stopniowo, przez lata, nie dając z początku żadnych sygnałów. Objawy, które występują, gdy zmiany są już zaawansowane, różnią się natomiast ze względu na to, jakiej tętnicy dotyczy arterioskleroza, na przykład:
- gdy miażdżyca dotyczy tętnicy wieńcowej, która doprowadza krew do serca, wówczas objawem jest ból wieńcowy (dławicowy), zlokalizowany za mostkiem, który atakuje w wyniku wysiłku fizycznego i ustępuje po jego zaprzestaniu,
- miażdżyca tętnic szyjnych i kręgowych, zaopatrujących w krew mózg, skutkuje jego niedokrwieniem, a to objawia się zawrotami głowy, dezorientacją, a nawet przejściowym atakiem niedokrwiennym (TIA). Sygnały, które o nim świadczą, to: nagłe zdrętwienie/ osłabienie ręki lub nogi, bełkotliwa wymowa, czasowa utrata wzroku w jednym oku, opadające mięśnie twarzy. Taki stan zwykle utrzymuje się przez kilka lub kilkanaście minut, ale może trwać nawet kilka godzin. Tego typu objawów nie można bagatelizować, bo mogą zwiastować udar mózgu,
- arterioskleroza tętnicy zaopatrującej w krew kończynę dolną skutkuje tzw. chromaniem przestankowym, czyli bólem łydek podczas chodzenia. Charakterystyczne jest, że ból ustaje po zaprzestaniu aktywności,
- Jeżeli miażdżyca dotyczy tętnic nerkowych, może doprowadzić do nadciśnienia lub niewydolności nerek.(1,2,4)
Co zrobić, żeby zahamować procesy miażdżycowe?
Podstawą jest przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia. Nowe nawyki wprawdzie nie są w stanie cofnąć już istniejących zmian w tętnicach, jednak mogą zapobiec postępowi choroby. Aby arterioskleroza się nie rozwijała, specjaliści zalecają przywrócenie prawidłowej masy ciała, rzucenie palenia, ograniczenie alkoholu, regularną aktywność fizyczną oraz ograniczenie czynników stresujących. Ponadto trzeba leczyć bieżące zaburzenia zdrowotne, w tym podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów oraz nadciśnienie. Szczególnie ostrożni powinni być diabetycy, których dotyczy zwiększone prawdopodobieństwo rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.(5) Trzymanie poziomu glukozy we krwi w ryzach pomaga zmniejszyć prawdopodobieństwo powikłań.
Jeśli masz objawy miażdżycy, jak najszybciej zacznij o siebie dbać, aby nie miały szans się pogłębić. To poprawi Twoją jakość życia i pomoże Ci uniknąć przykrych powikłań zdrowotnych.
- Arteriosclerosis / atherosclerosis. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/arteriosclerosis-atherosclerosis/symptoms-causes/syc-20350569 Data dostępu: 8.02.2019
- Cybulska B., Szostak-Węgierek D. Miażdżyca. https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/54556,miazdzyca Data dostępu: 8.02.2019
- Rafieian-Kopaei M., Setorki M., Doudi M., et al. Atherosclerosis: Process, Indicators, Risk Factors and New Hopes. Int J Prev Med. 2014 5(8): 927–946.
- Bembenek J. Przemijający atak niedokrwienny (TIA). https://www.mp.pl/pacjent/udar/udar-mozgu/136426,przemijajacy-atak-niedokrwienny-tia Data dostępu: 8.02.2019
- Goldman R. Reversing Atherosclerosis. https://www.healthline.com/health/heart-disease/reversing-atherosclerosis Data dostępu: 8.02.2019
