Pielęgnacja i higiena jamy ustnej jest kwestią istotną już od pojawienia się pierwszego zęba mlecznego. Odpowiednio wczesne wdrażanie zasad prawidłowego dbania o stan uzębienia jest ważne dla wypracowania prawidłowych nawyków higienicznych u małych dzieci, które zaprocentują w późniejszym życiu.
Niewielu rodziców zdaje sobie sprawę z konieczności wykonywania zabiegów higienicznych dziąseł u dzieci już od narodzin. Do tego celu nie sprawdzi się jednak standardowa szczoteczka do zębów. Zazwyczaj stosuje się jałowy gazik nasączony letnią, przegotowaną wodą lub specjalną silikonową nakładkę na palec, służącą do czyszczenia dziąseł, która dodatkowo masuje i koi rozpulchnione przez wyrzynające się zęby dziąsła. Czyszczenie jamy ustnej powinno odbywać się regularnie, najlepiej po każdym posiłku, aby zniwelować ryzyko namnażania się bakterii oraz w celu przyzwyczajenia dziecka do zabiegów higienicznych, wykonywanych w tym obszarze.
Po pojawieniu się pierwszego ząbka do zachowania odpowiedniego poziomu higieny konieczna będzie miękka szczoteczka do zębów, dedykowana danej grupie wiekowej wraz z odpowiednią dostosowaną pastą do zębów. Najbardziej polecaną techniką szczotkowania u małych dzieci są okrężne ruchy, wykonywane w atmosferze zabawy, ze spokojem i w delikatny sposób. Czynności wykonywane w ten sposób powinny być przyjemne dla dziecka i nie kojarzyć się z przykrym obowiązkiem, ale z momentem rozluźnienia i być źródłem radości. Można w tym celu stosować symboliczne nagrody za mycie zębów, organizować zabawy w formie mycia zębów czy traktować samo mycie i wypluwanie pasty jako śmieszną czynność.
Początkowo zachęcanie dziecka do mycia zębów może być trudne i wymagać od rodzica konsekwencji. Aby dziecko polubiło i zaakceptowało fakt konieczności mycia zębów i aprobowało te czynności jako regularne, ważne jest przyzwyczajenie go do tego od początku życia. Opiekunowie powinni być autorytetem w tej dziedzinie i dawać dobry przykład poprzez mycie zębów razem z dziećmi. Pomocne, oprócz wspólnego mycia zębów, może być wykonywanie tych czynności przed lustrem, co pozwoli na obserwację przez malucha ruchów wykonywanych szczoteczką. Można również pozwolić dziecku na umycie zębów rodzicowi, dzięki czemu ono samo pozwoli na wykonanie zabiegów higienicznych u siebie.
Przy wyborze akcesoriów do mycia warto pozwolić dziecku na dokonanie samodzielnego wyboru, ponieważ szczoteczka do zębów w ulubionym kolorze czy wzorze sama w sobie może stanowić dla dziecka zachętę do mycia. Z małym dzieckiem warto także odbyć kontrolną, adaptacyjną wizytę u stomatologa, który wyjaśni cel mycia zębów oraz udzieli odpowiedniego do wieku dziecka instruktażu tych czynności. Aby zagwarantować prawidłowe i dokładne mycie zębów przez dzieci, rodzice powinni myć zęby swoim pociechom do ok. 8 roku życia lub przynajmniej kontrolować efekty tych zabiegów.
